گفتاری از آن جناب درباره‌ی اینکه گناه فرزند تا پیش از بلوغ بر گردن پدر و مادر است.

أَخْبَرَنَا جُبَيْرُ بْنُ عَطَاءٍ الْخُجَنْدِيُّ، قَالَ: سَمِعْتُ الْعَالِمَ يَقُولُ: عَلَى الْوَالِدَيْنِ أَنْ يَأْخُذَا وَلَدَهُمَا إِلَيْهِمَا قَبْلَ أَنْ يَبْلُغَ الْحُلُمَ فَإِنَّ الْوَلَدَ إِذَا جَنَى أَوْ أَذْنَبَ قَبْلَ بُلُوغِهِ كَانَ إِثْمُهُ عَلَى وَالِدَيْهِ، فَلْيَأْخُذَاهُ إِلَيْهِمَا وَلْيُنْبِتَاهُ نَبَاتًا حَسَنًا! قُلْتُ: جُعِلْتُ فِدَاكَ، أَتَزِرُ وَازِرَةٌ وِزْرَ أُخْرَى؟! قَالَ: لَا وَلَكِنَّهُ مِنْ وِزْرِ الْوَالِدَيْنِ إِذْ لَمْ يَقُومَا بِمَا عَلَيْهِمَا!

ترجمه‌ی گفتار:

جُبیر بن عطاء خُجندی ما را خبر داد، گفت: شنیدم عالم می‌فرماید: بر پدر و مادر است که فرزندشان را پیش از بلوغ در کنار خود (یعنی تحت نظر) بگیرند؛ چراکه اگر فرزند پیش از بلوغ مرتکب جنایت یا معصیتی شود، گناهش بر گردن پدر و مادر اوست، پس باید او را در کنار خود (یعنی تحت نظر) بگیرند و باید نیکو تربیتش کنند! گفتم: فدایت شوم، آیا کسی گناه دیگری را بر گردن می‌گیرد؟! فرمود: نه، ولی آن از (گناه فرزند نیست، بل از) گناه پدر و مادر است که به وظیفه‌ی خود قیام نکرده‌اند!

شرح گفتار:

از این گفتار بسیار مهم دانسته می‌شود که پدر و مادر مسؤول اعمال فرزند تا پیش از بلوغ او هستند؛ به این معنا که جبران جنایت یا معصیت او در مواردی که نیاز به جبران دارد، بر عهده‌ی آن دو است و این به سبب آن است که او تا پیش از بلوغ جزئی از آن دو محسوب می‌شود و آن دو موظّف به تربیت صحیح او و نظارت کامل بر اعمال او هستند. برای آگاهی بیشتر درباره‌ی مسؤولیّت‌ها و وظایف پدر و مادر، به پرسش و پاسخ ۱۶۵ مراجعه کنید.