سه شنبه ۲۸ فروردین (حمل) ۱۴۰۳ هجری شمسی برابر با ۷ شوال ۱۴۴۵ هجری قمری
منصور هاشمی خراسانی
 پرسش جدید: منظور از «وسواس خنّاس» در سوره‌ی ناس کیست؟ خداوند در ادامه‌ی آیه می‌فرماید: «آن که وسوسه می‌کند در دل‌های مردمان، از جن و مردمان». چرا در اینجا «مردمان» به عنوان یک وسوسه‌گر پنهان یاد شده است؟ برای مطالعه و دریافت پاسخ، اینجا را کلیک کنید. درس جدید: درس‌هایی از آن جناب درباره‌ی اینکه زمین از مردی عالم به همه‌ی دین که خداوند او را در آن خلیفه، امام و راهنمایی به امر خود قرار داده باشد، خالی نمی‌ماند؛ احادیث صحیحی از پیامبر در این باره؛ حدیث ۲۱. برای مطالعه‌ی آن، اینجا را کلیک کنید. نقد جدید: حضرت علامه در نامه‌ی شماره‌ی ۶ فرموده‌اند: «هر چیزی غیر خدا که شما را به خود مشغول کند، شیطان است». می‌خواستم منظور ایشان از این جمله را بدانم. مثلاً اگر درگیر شغلی بودیم برای امرار معاش خود و خانواده باز هم شیطان است؟ برای مطالعه و دریافت بررسی، اینجا را کلیک کنید. نکته‌ی جدید: شعر «آوار خویشتن» سروده‌ی «زینب شریعتی» منتشر شد. برای مطالعه و دریافت آن، اینجا را کلیک کنید. برای مطالعه‌ی مهم‌ترین مطالب پایگاه، به صفحه‌ی اصلی مراجعه کنید. گفتار جدید: مناجاتی از آن جناب که در آن راه‌های موجود پیش روی مؤمنان را یاد می‌کند. برای مطالعه و دریافت آن، اینجا را کلیک کنید. فیلم جدید: فیلم جدیدی با موضوع «تقلید و اجتهاد (۱)» منتشر شد. برای مشاهده و دریافت آن، اینجا را کلیک کنید. کتاب جدید: نسخه‌ی سوم کتاب ارزشمند «سبل السّلام؛ مجموعه‌ی نامه‌ها و گفتارهای فارسی حضرت علامه منصور هاشمی خراسانی حفظه الله تعالی» منتشر شد. برای مطالعه و دریافت آن، اینجا را کلیک کنید. نامه‌ی جدید: فرازی از نامه‌ی آن جناب که در آن درباره‌ی شدّت گرفتن بلا هشدار می‌دهد و علّت آن و راه جلوگیری از آن را تبیین می‌کند. برای مطالعه و دریافت آن، اینجا را کلیک کنید. برای مطالعه‌ی مهم‌ترین مطالب پایگاه، به صفحه‌ی اصلی مراجعه کنید.
loading

و فرموده است: ﴿فَلْيَحْذَرِ الَّذِينَ يُخَالِفُونَ عَنْ أَمْرِهِ أَنْ تُصِيبَهُمْ فِتْنَةٌ أَوْ يُصِيبَهُمْ عَذَابٌ أَلِيمٌ﴾[۱]؛ «پس باید کسانی که از امر او نافرمانی می‌کنند بترسند که آنان را فتنه‌ای برسد یا آنان را عذابی دردناک برسد»!

[حجّیت سنّت پیامبر خداوند برای همیشه]

از اینجا دانسته می‌شود که سنّت پیامبر خداوند، حجّت است و مراد از آن، گفتار و کردار اوست؛ چنانکه خداوند فرموده است: ﴿لَقَدْ كَانَ لَكُمْ فِي رَسُولِ اللَّهِ أُسْوَةٌ حَسَنَةٌ لِمَنْ كَانَ يَرْجُو اللَّهَ وَالْيَوْمَ الْآخِرَ وَذَكَرَ اللَّهَ كَثِيرًا﴾[۲]؛ «بی‌گمان برای شما در پیامبر خداوند الگویی نیکو برای هر کسی است که به خداوند و روز واپسین امید دارد و خداوند را بسیار یاد می‌کند» و مراد از آن، گفتار و کرداری نیست که با عنوان «حدیث» به او نسبت داده می‌شود؛ چراکه آن حاکی از گفتار و کردار اوست نه خود آن و تبعاً در صورتی که متواتر باشد، آن را اثبات می‌کند و حجّت است و در صورتی که متواتر نباشد، آن را اثبات نمی‌کند و حجّت نیست؛ با توجّه به اینکه قطع به گفتار و کردار او، برای پیروی از آن ضروری است و با این حال، یا از طریق حس حاصل می‌شود که دیدن و شنیدن است و یا از طریق لُب[۳] که تواتر است و ظنّ به گفتار و کردار او که از طریق اخبار آحاد حاصل می‌شود، حجّت نیست؛ چنانکه خداوند فرموده است: ﴿إِنَّ الظَّنَّ لَا يُغْنِي مِنَ الْحَقِّ شَيْئًا﴾[۴]؛ «هرآینه ظن چیزی را از حق بی‌نیاز نمی‌کند»! بنابراین، گفتار و کردار پیامبر برای هر کس که به آن قطع پیدا می‌کند، حجّت است، چه در زمان آن حضرت بوده باشد و چه پس از او؛ زیرا احکام ابلاغ‌شده توسّط هر پیامبر، ضرورتاً تا زمان ابلاغ احکامی دیگر توسّط پیامبری پس از او، ثابت است، در حالی که بنا بر خبر قطعی خداوند، پس از محمّد ، پیامبری نخواهد آمد تا احکام دیگری را ابلاغ کند و با این وصف، احکام ابلاغ شده توسّط او، ناگزیر تا روز قیامت ثابت است و این به معنای عدم وقوع هر گونه تبدیلی در آن‌هاست؛ چراکه تبدیل احکام خداوند، از سنخ تشریع آن‌هاست و تشریع آن‌ها، جز برای خداوند جایز نیست و تبعاً به واسطه‌ی کسی قابل تبلیغ است که با خداوند ارتباط پیامبرانه دارد، در حالی که چنین ارتباطی، بنا بر خبر قطعی خداوند، خاتمه یافته و غیر ممکن است و با این وصف، تبدیل احکام و تشریع آن‌ها پس از پیامبر خاتم ممکن نیست. از این رو، اسلام ماهیّت ثابتی دارد و در ذات خود تغیّر نمی‌پذیرد و حلال محمّد تا روز قیامت حلال و حرام او تا روز قیامت حرام است.

↑[۱] . النّور/ ۶۳
↑[۲] . الأحزاب/ ۲۱
↑[۳] . [مفرد ألباب، به معنای عقل]
↑[۴] . یونس/ ۳۶